حدود و ثغور تربیت اخلاقی، تربیت معنوی و تربیت دینی

author

Abstract:

هدف از این پژوهش بیان حدود و ثغور بین سه مفهوم تربیت اخلاقی، معنوی و دینی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و برای واکاوی حد و مرز بین این سه مفهوم در ابتدا به بررسی مفاهیم اخلاق، معنویت و دین پرداخته می‌شود. سپس رابطه‌ی بین این سه مفهوم مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. در این پژوهش دو پرسش اساسی مطرح است؛ یکی این که حدود و ثغور سه مفهوم تربیت اخلاقی، معنوی و دینی کجاست و آیا تربیت معنوی زیر مجموعه‌ی تربیت دینی است یا تربیت دینی زیر مجموعه‌ی تربیت معنوی است، جایگاه تربیت اخلاقی کجاست؟ و پرسش دوم این که اگر تربیت معنوی زیر مجموعه‌ی تربیت دینی باشد، این چالش ایجاد می‌شود که چرا برخی افراد غیر دینی کارهایی خارق العاده انجام می‌دهند که نشان دهنده‌ی نیروی فرا طبیعی است؟ مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که با این که بین این سه مفهوم رابطه-ای تنگاتنگ وجود دارد، اما می‌توان گفت که غایت تربیت اخلاقی، تربیت معنوی است و غایت تربیت معنوی، تربیت دینی است. از سوی دیگر، دو نوع معنویت وجود دارد: 1- معنویت غیر دینی که تا حدی می‌تواند به قدرت‌های روح از راه کنترل، تهذیب نفس و کم کردن نقش محسوسات که پایین‌ترین مرحله‌ی تربیت است (حداکثر به عالم ملکوت)، دسترسی یابد و 2- معنویت دینی و بویژه معنویت در دیدگاه اسلام است که اگر فرد طبق راهکارهای آن عمل کند، می‌تواند به کمال و فعلیت قدرت‌های روح و عوالم دیگر مانند عالم جبروت و عالم اسماء الهی برسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ماهیت دینی تعلیم و تربیت

امکان دینی ساختن علوم انسانی و از جمله دانش تربیت، از مباحث مهم فراروی اندیشمندان مسلمان است. در این مقاله پس از ارائة تعاریفی از علم دینی دو تعریف اختیار شده است: 1.‌‌ دانش تجربه‌ای که از مبانی، اهداف، اصول و آموزه‌های دینی متأثر شده و رنگ و عطر جدیدی یافته است. 2. مجموعه‌ای از معارف دینی که در یک موضوع خاص (مثل تربیت) استخراج، تدوین و تنظیم شده‌اند. به نظر می‌رسد امکان دینی ساختن دانش تربی...

full text

شاخص‌ها و آسیب‌های تربیت دینی

این مقاله به دنبال آن است که با توجه به تحقیقات انجام شده درخصوص وضعیت موجود تربیت دینی در مدارس و با نظر به شاخص‌های برگرفته از آموزه‌های دینی (اعم از قرآن و سنت)، به آسیب‌شناسی تربیت دینی دانش‌آموزان در نظام آموزش رسمی کشور بپردازد. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش فراتحلیل و اسنادی، مجموعه‌ای از تحقیقات انجام گرفته در عرصه تربیت دینی در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته و سپس با استفاد...

full text

آموزش عالی و تربیت دینی

تربیت دینی در دانشگاه محتاج تحلیل دقیق ابعاد آن است تا از بدفهمی ها پیشگیری شود. برای انجام این تحلیل، سه مفهوم اساسی دانشگاه، دین، و تربیت همچون سه راس یک مثلث در نظر گرفته شده و در نتیجه، تحلیل در سه ضلع دانشگاه- دین، دانشگاه- تربیت و دین- تربیت و سه رابطه حاصل از آنها  صورت پذیرفته است. در هر یک از سه ضلع، نقطه بهینه، اختلال در رابطه مورد نظر،‌ و راه برون رفت مورد بحث قرار گرفته است. در ضلع ...

full text

سازواری‌ها و ناسازواری‌های تلقین در تربیت دینی

روش تلقین، یکی از روشهای مورد استفاده در تربیت دینی است. برخی از کارشناسان تربیت دینی معتقدند در تربیت باید از روشهایی استفاده کرد که موجب تغییر نگرش متربی شود و چشم‌انداز شناختی در او ایجاد کند. از نظر آنان کاربرد تلقین، قبولی کورکورانه و عادت به یادگیری و یادآوری مکانیکی آموزه‌ها را در پیدارد و موجب ایجاد خصوصیاتی همچون تسلیم و انقیاد در متربی می‌شود. موافقان بکارگیری این روش در تربیت دینی ن...

full text

کاربردزیباگرایی و هنر در تربیت دینی

این نوشته، افزایش اثر بخشی آموزه‌های دینی را در چارچوب پاسخ گویی به مفاهیم زیباشناسی، نمادهای هنری، تربیت هنری و ارتباط آن‌ها با تربیت دینی بررسی نموده است. این مطالعه با روش علمی- مروری و با استفاده از مبانی دینی، ادبیات، هنر و زیباشناسی به شکل پژوهش تلفیقی به تجزیه و تحلیل سؤالات پژوهش و نهایتاً استنتاج یافته‌های تحقیق پرداخته است. این تحقیق نشان داد که 1. اوج مفهوم زیبا شناسی به زیبایی مطلق ...

full text

تربیت معنوی در اندیشه‌های پست‌مدرن

با ظهور مکاتب فلسفی و رویکردهای فکری نوین در عرصه تعلیم و تربیت همچون نگرش‌های پست‌مدرنیستی و پساساختارگرایانه، چالش‌هایی پیش روی تربیت به‌خصوص تربیت معنوی انسان رخ نموده است. این مقاله بر آن است تا با استفاده از رویکرد توصیفی – تحلیلی، جایگاه، مؤلفه‌ها و شاخص‌های معنویت و تربیت معنوی را از منظر پست‌مدرنیسم، مورد تبیین قرار دهد. لذا نخست، رسیدن به یک مفهوم نسبتاً جامع از معنویت و تربیت معنوی مدن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 6

pages  41- 56

publication date 2011-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023